عنکبوت
عزیزان ! عنکبوتها جانوران بي مهره ی شکارگرياند که داراي بدني دوبخشه و هشت پا هستند. عنکبوت ها فاقد بخشهاي جونده ی دهان و بالاند. آنها در راسته ی عنکبوتها طبقهبندي ميشوند که خود يکي از چند راسته ی رده ی بزرگتر عنکبوتيان می باشد . رده ی عنکبوتيان دربردارنده ی گونههايي چون گزدم و کنه است. عنکبوت در محل زندگي خودش تارهايي را درست مي کندتا بتواند به شکار مگس وحشرات کوچک نظير آن پرداخته و غذايش را تهيه کند تارهايي که عنکبوت به وجود مي آورد داراي يک شکل هندسي بسيار دقيق و اغلب زيبا مي باشد اين تارها با همه ي زيبايي و دقتي که در ساختمان آنها به کار رفته است در حقيقت دامي مهلک و کشنده براي بسياري از حشرات مي باشد .
***یاران ! یکی از شگفتی های منحصر به فرد عنکبوت ، تنیدن تار است . «تار عنکبوت» فقط از يک نوع ماده تشکيل نشده است. گونههاي مختلف «عنکبوت» انواع مختلفي از «تار» را توليد مي کنند. بعضي از عنکبوتها هفت نوع «غده»ي مختلف دارند که هرکدام از اين غدهها يک نوع تار متفاوت توليد ميکند و هر نوع «تار» کار خاصي را انجام ميدهد.
تارهاي مختلف ويژگيهاي فيزيکي متفاوتي دارند ولي تمام آنها نسبت به ساير مواد طبيعي و مصنوعي بسيار قوي هستند. و جالب است بدانید ، يک «تار عنکبوت» بسيار قويتر از يک قطعه «فولاد» هموزنش است. «قطر» يک تار عنکبوت يک دهم قطر «موي انسان» است.
وقتي يک حشره با تار برخورد مي کند، کش آمدن اين مادهي زمينه باعث ميشود که تار عنکبوت بتواند انرژي پرواز حشره را جذب کند. براستی چه کسی جز پروردگار یکتا توانایی آفریدن چنین موجود عجیبی را دارد ؟.
***دوستان ! از شگفتی های دیگر عنکبوت ها ، نحوه ی حرکت پاهای این جاندار است . بيشتر حيوانات ، از ماهيچه ها براي خم کردن مفصل ها کمک می گیرند ولي عنکبوت ها چنين عضلاتي ندارند.اين بندپايان داراي پاهايي هستند که به بدنه ي اصلي متصل شده است.بدنه با منقبض شدن و منبسط شدن مايعي را به دورن پاها پمپاژ مي کند.هر چند عنکبوت ها رگ و يا خون حقيقي ندارند ولي مايع فشرده شده اي به نام هيموليمف (haemolymph)دارند که فضاهاي خالي سراسر بدن عنکبوت را پر مي کند. امروزه دانشمندان دریافته اند که این ويژگي عنکبوت منحصر به فرد است و براي ساخت ابزارهاي فضايي بسيار مناسب است.
***عزیزان ! عنکبوت یکی از حیواناتی است که در قرآن کریم از آنها نام برده شده است . قرآن كريم ، مَثَل كساني كه غير خدا را تكيهگاه خويش قرار دادهاند، مَثَل عنكبوتي ميداند كه برخانه تنيده از تار خويش تكيه داده است، در حالي كه سُستترين خانه، خانه عنكبوت است.
خداوند در آیه ی 41 سوره ی عنکبوت می فرماید : " مَثَل كساني كه أوليايي جز خدا گرفتهاند، مَثَل عنكبوتي است كه خانهاي ساخته است و چه سُست خانهاي است خانه عنكبوت، اگر اينان بدانند " .
نگاهي ساده و مقايسهاي اجمالي بين خانه عنكبوت و آشيانه و خانه ديگر موجودات زنده، نشان دهنده آنست كه سستترين و نا مطمئنترين خانه، خانه عنكبوت است . خانه ی عنکبوت ، نه تنها هيچ مقاومتي در مقابل باد، طوفان، سيل، زلزله و باران ندارد كه كودكي با خلال جاروبي ميتواند به راحتي تمام تار و پودش را درهم ريخته و او را متلاشي كرده و به دور اندازد. این خانه ، هيچ نوع پوششي در مقابل سرما و گرما ندارد و هيچ نوع حفاظ و مانعي در مقابل دشمن به حساب نميايد و بود و نبودش مساوي است. و بالاخره اینکه خانه عنکبوت ، هيچ نوع استتاري محسوب نميشود، بلكه برعكس، خود راهنماي دشمن به سمت عنكبوت است.
***یاران ! یکی از شگفتی های زندگی عنکبوت این است که این جانوران با جفت خودحرف ميزنند . عنكبوتها با استفاده از پرتوهاي ماوراي بنفش B با جفتهاي احتمالي خود صبحت ميكنند .
در حالي كه طبق اطلاعات دانشمندان، اغلب ، پرتوهاي ماوراي بنفش A در ارتباطات جانوران مورد استفاده قرار ميگيرند ، بررسی ها در مورد زندگی عنکبوتها نشان می دهد که پرتوهاي ماوراي بنفش B نيز براي همين منظور در بين جانداران مورد استفاده قرار مي گيرند. اما هنوز براي دانشمندان مشخص نيست كه عنكبوتهاي ماده چطور نور پرتوهاي ماوراي بنفش B را شناسايي ميكنند.
***دوستان ! امروزه ثابت شده است که عنکبوت می تواند در خدمت بشريت قرار گیرد . دانشمندان ميگويند از تار عنکبوت که محکمترين الياف طبيعي شناخته شده است ميتوان براي ساخت زردپيهاي مصنوعي و يا ترمیم رباطهاي آسيبديده استفاده کرد. قدمت داستانهايي در مورد فوايد درماني تار عنکبوت در مبارزه با عفونتها، بند آوردن خونريزي و التيام زخمها به چند هزار سال قبل بازميگردد.
همچنین دانشمندان به اين نتيجه رسيدهاند که ميتوان از تار عنکبوت همچون چارچوبي براي ترمیم رباطهاي آسيب ديده استفاده کرد. پارگي رباطهاي قدامي ، يکي از شايعترين جراحتهاي زانو در جهان است.
دانشمندان همچنين به دنبال تهيه نخهاي بخيه فوقالعاده ظريف از تار عنکبوت براي عملهاي جراحي و درمان آسيبهاي چشم يا اعصاب هستند.
اين نخها بطور بالقوه زخم را التيام ميدهند بدون آنکه اثري از زخم برجا بماند.
منبع : http://dari.irib.ir/index.php/2010-08-14-07-14-41/2010-08-14-07-21-35/14106-----.html
عنکبوتها لابهلای درختان، روی زمین، روی کوههای بلند، در قعر چاهها، درون مردابهای تاریک، در بیابانهای داغ و حتی در زیر آب زندگی میکنند. خانهتان را بگردید. شاید در خانه خودتان هم پیدایشان کنید.
هرجا که غذا باشد، عنکبوت هم هست. تاکنون در حدود سه هزار نوع عنکبوت شناخته شده است و دانشمندان معتقدند هزاران نوع عنکبوت دیگر نیز وجود دارند که هنوز شناخته نشدهاند.
عنکبوتها اندازههای گوناگون دارند. بعضی از آنها بسیار کوچکاند و اندازه بعضی از آنها حتی به ۲۵ سانتیمتر میرسد.
عنکبوتها با حشرات فرق دارند. آنها از گروهی به نام عنکبوتیان هستند. جانورانی مانند کنه و کژدم (عقرب) هم به این گروه تعلق دارند.
عنکبوتها ۸ پا دارند، در حالی که حشرات ۶ پا دارند.
موهای بسیار ریزی پوست و پاهای عنکبوت را پوشانده است. این موها حس لامسه عنکبوت را تقویت میکنند.
بیشتر عنکبوتها ۸ چشم دارند که در امتداد سرشان در دو ردیف قرار گرفتهاند. اما حتی با این همه چشم هم بیشتر آنها خوب نمیبینند یا نمیتوانند دور را ببینند.
اما آنها یک توانایی دیگر دارند. عنکبوتها میتوانند تار بتنند. به همین خاطر به عنکبوت تارتن هم گفته میشود. آنها به کمک این تارها غذای خود را به چنگ میآورند.
در انتهای شکم عنکبوت بخشهای خاصی به نام نخ ریس وجود دارد. نخریسها به شکل لولههای کوچکی هستند که تار از آنها بیرون میآید. تار در هنگام بیرون آمدن از بدن عنکبوت مایع است، ولی وقتی هوا به آن میخورد، سفت میشود و به شکل نخ درمیآید.
تار عنکبوت چسبناک است و حشرات کوچک به آن میچسبند. عنکبوت به آنها حمله میکند و آنها را در تار خود میپیچاند تا بعد بخورد.
بیشتر عنکبوتها، یک یا چند سال عمر میکنند، اما عمر برخی از آنها حتی بیشتر از ۲۰ سال است.
بعضی از مردم از عنکبوت میترسند. اما این جانور به راستی مفید است، زیرا بسیاری از حشرات مضر را میخورد. اما اگر عنکبوت سیاه یا قرمز را دیدید، فوراً از آن دور شوید، چون نیش این نوع عنکبوت به انسان آسیب میرساند.
منبع : http://www.niazpardaz.com
عنکبوتها که انواعشان مختلف است زندگى جالب و پر ماجرا و شگفت آورى دارند، دانشمندان زیست شناسى تا کنون به گوشه هایى از زندگى و حالات سراسر اسرارآمیز و سیاست و تدابیر مختلف عنکبوتها پى برده اند که در ذیل به چند نمونه از آن اشاره مى گردد:
الف حمله زنبورها و تاکتیک عنکبوتها
((زنبوران زرد دشمنان عنکبوتها هستند. این زنبورها هرجا شکارى پیدا کنند، به آن حمله کرده نیش خود را در مراکز عصبى او فرو برده و پاها و فکهاى عنکبوت را فلج مى کنند و آنگاه شکار خود رادر سوراخى که براى این منظور کنده اند، دفن مى نمایند تا ذخیره اى براى نوزادانشان باشد. حتى عنکبوت معروف منطقه حارّه هم که طولش ((9)) سانتیمتر است از نیش زنبور زرد در امان نیست .
پاره اى از زنبورها در بدن عنکبوتها تخم ریزى مى کنند و این تخمها بعد از شکفته شدن ، از جسد میزبان خود تغذیه مى نمایند تا به حد رشد و بلوغ برسند و بعد مانند پدر و مادر خود به شکار عنکبوت بپردازند.
عنکبوتها براى دفاع در برابر حملات ناگهانى زنبوران هر کدام چاره اى اندیشیده حیله اى به کار مى برند؛ بعضى از انواع عنکبوت به جاى اینکه در وسط کار خود جاى گیرد، زیر برگ در انتهاى شبکه اى که بافته ، پنهان مى شود یا براى خود مخفیگاه دیگرى تهیه مى کند.
بعضى دیگر در نزدیکى کار خود ((زنگهاى خطر)) مى بافند، این زنگها از چند تار تهیه شده است کهاگر زنبورها از آن اطراف عبور کنند، یقیناً با آنها برخورد خواهند کرد. ارتعاش تارها، عنکبوت را از خطر آگاه مى سازد و در سوراخى پنهان مى شود.
((کارتونک )) عنکبوت علاوه بر اینکه وسیله شکار حشرات است ، مثل دستگاههاى گیرنده ، اصوات مختلف را به گوش عنکبوت مى رساند که اگر به صورت خطرناک بود، خود را مخفى سازد.
بعضى دیگر از انواع عنکبوتها به محض اینکه صداى زنبور را مى شنوند، شروع به نوسان شدید مى کنند و مانند پروانه هواپیما که در حال حرکت قابل رؤ یت نیست آنها نیز به چشم نمى آیند در نتیجه زنبور نمى تواند آنها را پیدا کند.
ب حیله عنکبوت نقّاش
حیله ((عنکبوت نقّاش )) از همه جالب تر است . این نوع عنکبوتها که در مناطق گرم زندگى مى کنند، در وسط تارهاى خود نقشى مى بافند که کاملاً به خودشان شبیه است و خود در گوشه اى از تار، در کمین طعمه و به انتظار آن مى نشیند. پاره اى از زنبورها گول مى خورند و به سوى آن نقش حمله مى برند و تا هنگامى که به اشتباه خود پى ببرند، عنکبوت خود را نجات داده است .
ج حیله عنکبوت یک تارى
((عنکبوت استرالیایى )) به جاى شبکه فقط یک تار از غدّه خود بیرون مى دهد یک سر آن را با مادّه چسبناک به محلّى محکم مى کند و سر دیگر آن را با یکى از پاهاى خود نگاه مى دارد و در کمین مى نشیند و آن را در هوا مى چرخاند. به محض اینکه
حشره اى را نزدیک خود مى بیند، یک سر تار را به سوى او پرتاب مى کند. اگر تار به بال مگس هم بخورد، به آن مى چسبد و خوراک عنکبوت مهیّاست
د حیله عنکبوت آفریقایى
نوعى عنکبوت آفریقاى جنوبى ، تمام روز روى شاخه درخت مى ماند، به قسمى که کسى نمى تواند او را از جوانه درخت تشخیص دهد. هنگام شب پس از اینکه دشمنانش به خواب رفته اند، با الیاف چسبناکى شبکه اى مابین پاهاى خود مى تند که به اندازه تمبر پست است . اگر پروانه یا پشه اى نزدیک شود، پاها را از یکدیگر دور مى کند به قسمى که سطح آن شش برابر سطح اوّلیه اش مى شود و آن را بر سر راه حشره مى گیرد. حشره در دام مى افتد و عنکبوت آن را مى بلعد.
تارهای عنکبوت :
تارهاى عنکبوت از مایع لزجى ساخته مى شود که در حفره هاى بسیار کوچکى همچون سر سوزن در زیر شکم او قرار دارد، این مایع داراى ترکیب خاصّى است که هرگاه در مجاورت هوا قرار گیرد، سخت و محکم مى شود. عنکبوت آن را به وسیله چنگال مخصوصش از این حفره ها بیرون کشیده و تارهاى خود را از آن مى سازد.
مى گویند: هر عنکبوت قادر است با همین مایع بسیار مختصر که در اختیار دارد، در حدود پانصد متر از این تارها بتند! بعضى نوشته اند که سستى این تارها بر اثر نازکى فوق العاده است وگرنه از تارفولادینى که به ضخامت آن باشد محکم تر است !
عجیب اینکه این تارها گاهى هر کدام از چهار رشته تشکیل شده و هر رشته نیز خود از هزار رشته تشکیل یافته که هر کدام از سوراخ بسیار کوچکى که در بدن او است ، بیرون مى آید.
اکنون فکر کنید هر یک از این تارهاى فرعى چه اندازه ظریف و دقیق و باریک تهیه مى شود.
علاوه بر عجایبى که در مصالح ساختمانى خانه عنکبوت به کار رفته ، شکل ساختمانى و مهندسى آن نیز جالب است ، اگر ((به خانه هاى سالم عنکبوت )) دقّت کنیم ، منظره جالبى همچون یک خورشید با شعله هایش بر روى پایه هاى مخصوصى از همین تارها مشاهده مى کنیم . البته این خانه براى عنکبوت خانه مناسب و ایده آلى است ، ولى در مجموع سست تر از آن تصوّر نمى شود، و این چنین است معبودهایى که غیر از خدا مى پرستند.
(بنا بر این ) خانه عنکبوت و تارهاى او با اینکه ضرب المثل در سستى مى باشد، خود از عجایب آفرینش است که دقّت در آن انسان را به عظمت آفریدگار آشناتر مى کندو...
+ نوشته شده در دوشنبه هجدهم بهمن ۱۳۸۹ ساعت 20:28 توسط محمد صبوری
|