تغذیه در افراد مسن
مطالعات نشان داده اند که رژیم غذایی مناسب در سنین بالا، احتمال ابتلا به پوکی
استخوان، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و برخی از سرطان ها را کاهش می دهد.
گروههای غذایی در هرم سالمندان عبارتند از:
الف ) نان و غلات:
این گروه مواد غذایی به علت داشتن مواد نشاسته ای به عنوان مواد تامین کننده انرژی
با مواد انرژی زا محسوب می شوند که بطور عمده حاوی کربوهیدرات پیچیده
( مواد نشاسته ای )، ویتامین های گروه B ، آهن، پروتئین و منیزیم هستند که در
سلامت اعصاب نقش دارند. همچنین این مواد تامین کننده بخشی از فیبر مورد نیاز بدن
بخصوص برای سنین سالمندی به شمار می آیند. این گروه شامل غلات کامل مانند گندم،
جو دوسر، ارزن، برنج، انواع ماکارونی ( لازانیا، رشته فرنگی، رشته پلویی و رشته آش )
و انواع نان هستند.
ب ) سبزی ها:
به علت داشتن فیبر، ویتامین A ، ویتامین C ، فولات و پتاسیم و منیزیم اهمیت زیادی دارند.
مصرف سبزی های تیره و سبزی های برگدار اهمیت فراوانی دارند، زیرا سبزی های
با رنگ سبز تیره، ویتامین A ، بیشتری دارند. مصرف این گروه از مواد غذایی نقش مهمی
در شادابی افراد، حفظ مقاومت بدن در برابر عفونتها، ترمیم زخم ها، دید در تاریکی و
سلامت پوست دارد. همچنین مصرف سبزیجات بخصوص به صورت خام ضد عفونی شده
همراه با غذا میزان جذب آهن را افزایش می دهد و باعث کاهش میزان کم خونی فقر
آهن می شود.
این گروه شامل گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، انواع سبزی های برگی مانند کاهو،
اسفناج و سبزی های نشاسته ای مانند سیب زمینی، ذرت، جوانه حبوبات ( جوانه
گندم، جوانه ماش)، کلم بروکلی، کلم، هویج، گل کلم و... می شود.
گروه میوه ها:
به دلیل داشتن فیبر، ویتامین C و ویتامین A و پتاسیم، چربی و سدیم محدود اهمیت
ویژه ای برای سالمندان دارند. این گروه شامل انواع مرکبات یعنی پرتقال، نارنگی،
لیمو ترش، لیمو شیرین و گلابی، نارنج، انواع توت ها، گیلاس، انگور، هندوانه، خربزه،
طالبی و خرمالو می شود. میوه های غنی از ویتامین C شامل انواع مرکبات و انواع
توت ها در ترمیم زخم ها و افزایش جذب آهن غذا نقش مهمی دارند و توصیه می شود
بعد از خوردن غذاهای گوشتی و حبوبات از این گروه مصرف شود. میوه های غنی از
ویتامین A مانند طالبی، خرمالو، شلیل و هلو در جلوگیری از خرابی و خشکی پوست
و افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت و سلامت چشم سالمندان نقش مهمی دارند.
گروه شیر و لبنیات:
این گروه مهم ترین منبع تامین کلسیم، ویتامین B2 ، روی و منیزیم هستند، بنابراین
در رشد، استحکام استخوان ها، دندان ها و سلامت پوست نقش مهمی دارند. کلسیم
موجود در شیر و لبنیات براحتی در بدن جذب می شود و نقش مهمی در پیشگیری از
پوکی استخوان ایفا می کند.
گروه گوشت، ماکیان، ماهی، حبوبات، تخم مرغ و آجیل:
مهم ترین مواد مغذی این گروه شامل پروتئین، ویتامین های B6 ، B12، روی، منیزیم
و آهن هستند. این گروه به علت نقشی که در رشد و استخوان سازی دارند از اهمیت
ویژه ای برخوردارند. آهن موجود در این گروه باعث خون سازی می شود و از کم خونی
فقر آهن جلوگیری می کند. این گروه برای خون سازی و سلامت دستگاه عصبی
لازم است. این گروه شامل گوشت های قرمز ( گوسفند و گوساله ) گوشت های
سفید ( ماهی، مرغ و پرندگان ) احشا ( جگر، دل، قلوه، زبان و مغز )، حبوبات ( نخود،
لوبیا، عدس، باقلا، لپه و ماش ) تخم مرغ و مغزها ( گردو، بادام، فندق، پسته و انواع
تخمه ) می شود.
از کتاب " تغذیه، راهنمای پزشکی خانواده "
تالیف و ترجمه : دکتر علیرضا منجمی